Biliyorum süper yoğunsunuz. Haftanın 6 günü, sabah 8 – gece 10 çalışan bir yöneticiyken mindfulness’a başlamış ve faydasını görmüş biri olarak sizi temin ederim, işe yarıyor. Okumaya devam edin. Ne demek istediğimi anlayacaksınız.
Mindfulness nedir ve bir yöneticiye ne kazandırır?
Günümüzde homo sapiens’in tarih boyunca sahip olmadığı kadar çok şeçeneğe sahibiz. Zihnimiz ise bir o kadar kadar stresli ve yorgun. Çelişki gibi görünse de aslında değil. Bir önceki jenerasyonun bizim yaşımızdayken 1 yılda maruz kaldığı toplam bilişsel uyarana, 2016 yılında 1 günde maruz kalıyoruz. Etrafımız vermemiz gereken kararlarla kuşatılmış. Basit bir yemek siparişi bile işkenceye dönebiliyor. Doğal olarak da dikkatimizi talep eden uyarıcılar arttıkça, onlara yönledirdiğimiz dikkat aralığı kısalıyor. Çünkü dikkat sınırlı ve hayati bir kaynak. Tıpkı oksijen gibi.
Bir yetişkinin ortalama dikkat aralığının bir japon balığından 1 saniye daha kısa olduğu şu günlerde, küresel anlamda en hızlı değer kazanan para biriminin “dikkat” olması da bu yüzden tesadüf değil.
Dikkatimizi geliştirmek bilimsel olarak mümkün. Üstelik kolay.
1991 yılında FMRI’ın (Fonsiyonel Magnetik Rezonans Görüntüleme) nerobilimde kullanılmaya başlamasıyla beynimizi tam anlamıyla ilk defa yakından tanımaya başladık. Beynimize oksijen taşıyan kanın bölgesel aktivasyonunu ölçen bu mucize cihazın bize kazandırdığı sıradışı kavramlardan birisi ise: Neuroplastisite.
Neuroplastisite, en basit tarifiyle beynimizin hangi bölümlerini çalıştırırsak, o bölümün kas geliştirir gibi fiziken gelişmesi, yeniden yapılanması anlamına geliyor.
Dananın kuyruğu bizim için burada kopuyor, çünkü yetişkin bir insan beyninin frontal cortex yani yönetici beyin diyebileceğimiz kısmını çalıştıracak şeyin mindfulness egzersizleri olduğu keşfediliyor.
Frontal korteximiz, dikkat ve karar merkezimiz. Mindfulness egzersizlerinin bu bölgeyi geliştirmesinin bilimsel olarak kanıtlanması, dünyada hem bireylerin hem de Google, IBM, Samsung gibi dev kurumların mindfulness eğitimlerine ilgisini patlatıyor.
-Yani mindfulness egzersizleri ile kas geliştirir gibi dikkatimizi geliştirebiliyor muyuz?
+Aynen öyle.
-Harika, peki nedir bu mindfulness?
+Mindfulness için zihinsel fitness diyebiliriz. Dikkatimizi içinde bulunduğumuz ana odaklarken, iç ve dış dünyamızda olanları, yargılamadan gözlemleyebilmek olarak tanımlanır.
-Mindfulness egzersizlerinin başka faydaları var mı?
+Kesinlikle.
Daha net bir zihinle daha hızlı karar alabilirsiniz
8 hafta ya da daha uzun süreyle düzenli yapılan mindfulness egzersizleri size bilimsel olarak şunları kazandırır:
Zihninizi güçlendirir. Araştırmaya göre mindfulness daha net bir zihinle daha hızlı karar almanızı sağlar.
Sağlınıza iyi gelir. Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Sosyal hayatı ve ilişkilerinizi olumlu yönde etkiler. Bağları güçlendirir ve duygusal zekayı geliştirir.
Kendinizi kotrol etmenizi kolaylaştırır. Duyguları yönetebilme becerisini artırır.
İş yerindeki üretkenliğinizi artırır. Hafızanızı güçlendirir.
Yaratıcı düşünme kapasitenizi artırır.
Ve hayatımızdaki en önemli başarı kriteri olan mutluluk seviyesini artırır. Positif duyguları artırır. Stresi azaltır: Beyinde stres tepkisi merkezi olarak bilinen Amigdala’yı boyut olarak küçültmeye başladığı tespit edilmiştir. Depresyonu azaltır.
Hazır dikkatinizi çekmişken bu konuyla ilgili varsa ön yargılarınıza da bir el atmakta fayda var:
İş hayatında mindfulness ile ilgili sorular ve cevaplar:
-Zamanım yok. Her gün buna saatler ayırmak imkansız, süreklilik nasıl oluyor?
+Her gün neredeyse yüzünüzü yıkayıp, dişinizi fırçalamak kadar (5 dk) zaman ayırmanız yeterli. Hatta böylesi süreklilik için daha iyi. Her toplantıdan önce 1 dk mindfulness egzersizi, toplantı sürenizi kesinlikle kısaltacak.
-Yerim yok. Özel bir salon gerekiyor mu? Ofiste yaşayan bir insan olarak bir yere gitmeye zamanım yok.
+Hayır, ofisinizde 5-10 dk ayırmanız yeterli. Kendi odanızda, kütüphanede ya da herhangi sakin bir yerde, sandalyede ya da koltukta oturarak yapabilirsiniz. Bu arada, hafta sonları doğada yaparsanız tadı damağınızda kalır benden söylemesi.
-Kafam işle dolu. Düşünmemeyi daha önce de denedim, olmamıştı, şimdi nasıl olacak?
+Mindfulness, meditasyonun bir dalıdır. Bu disiplin düşünmemek üzerine değil düşünceler ve duyguları gözlemlemek üzerine çalışır. Yani mindfulness meditasyonu yaparken düşünmemeniz gerekmiyor. Tam aksine gelip geçen düşüncelerin farkında olmanız yeterli.
Günümüzde sadece Amerika’da Oprah Winfrey, Arriana Huffington gibi pek çok ünlü isim dahil 30.000.000 Amerikalı (rakamla yazınca daha etkili oluyor değil mi) mindfulness egzersizi yapıyor.
Mindfulness meditasyonu yapan CEO’lardan birkaçı:
Tim Cook – Apple
Ray Dalio – Bridge Water Assosiciates’in kurucusu (dünyanın en büyük hedge fonlarından biri)
Andrew Cherng – Panda Express’in kurucusu Bill George – Medtronic’de CEO olarak görev aldı.
Roger Berkowitz -Legal Sea Foods
Ramani Ayer – The Hartford Financial Services Group (eski CEO’su)
Steve Rubin – United Fuels International
Rick Goings -Tupperware
60 saniye mindfulness egzersizi ile toplantılara harcadığınız zamanı yarıya indirin
Araştırmalara göre mindfulness beyindeki verimliliği artırır. Bu yüzden her toplantıdan önce 1 dk mindfulness egzersizi toplantılarınızı çok daha verimli kılar.
Şimdi derin bir nefes alın. Dikkatinizin bir kısmını makalede tutarken, bir kısmıyla vücudunuzu baştan aşağı şöyle bir tarayın. Bunu yapmak için kendinize bir 15 saniye tanıyın. Okumaya devam ederken bu sefer dikkatinizi yavaşça etrafınızdaki seslere getirin. Bunun için de bir 15 saniye ayırın. Şimdi de vucüdunuzun sandalyeye yaptığı basınca getirin. Şimdi de nefesinize getirin. Nefesinizi bir 30 saniye izleyin. Sonra makaleye geri dönün.
Tebrikler. İlk mindfulness egzersizinizi yaptınız bile.
Beyninize ve kendinize bu iyiliği her gün yapmanız dileğiyle .
Erhan Ali Yılmaz
Bu yazının orjinali 15 Ağustos Pazartesi 2016’da Harvard Business Review Türkiye Blog’da yayınlanmıştır.
http://hbrturkiye.com/blog/daha-yaratici-ve-uretken-liderlik-zihin-egzersizleri
